MONTESSORİ EĞİTİMİ

MARİA MONTESSORİ KİMDİR?

Maria Montessori (31 Ağustos 1870 - 6 Mayıs 1952 Chiaravalle, İtalya), Montessori Metodunun kurucusu olan Maria Montessori, 1896 yılında İtalya'nın ilk kadın doktoru unvanını alarak tıp fakültesini tamamlamıştır. İhtisasını çocuk üzerine yapmıştır. Montessori bir bilim insanı olarak sahip olduğu özelliklerin dışında, bir kadın olarak da zamanının değer yargılarının ilerisinde yaşamış ve kadın hakları için mücadele etmiştir. İtalya'nın ilk kadın doktoru olarak, 1896'da Berlin ve 1900'de Londra'da iki kadın konferansında İtalya'yı temsil etmek için seçilmiş ve bu konferanslarda kadınlara eşit ücret için çağrı yapmıştır.

Üniversiteden mezun olduktan sonra asistan doktor olarak atandığı Roma Psikiyatr kliniğinde zekâ özürlü çocuklarla çalışmıştır. 1899 yılında ise Roma'da zekâ geriliği olan tüm çocukların yollandığı yeni Orthophrenic okuluna yönetici olarak atanır. 1896 -1907 yılları arasında sağlık, antropolojisi, felsefe, psikoloji ve eğitim çalışmalarını devam ettirir. 1907 yılında Roma'nın San Lorenzo bölgesinde, çalışan ailelerin çocuklarından oluşan 50 kişilik grupla çalışmak için, üniversitedeki kürsüsünden ve tıbbî uygulamalarından vazgeçer. Burada ilk Casa dei Bambini'yi, yani Çocuklar Evi'ni kurar.

1907 yılından itibaren dünyanın birçok ülkesinde Montessori metodu hakkında çalışmalar yürütmeye devam eder. 1922'de okul müfettişi olarak atanır. Fakat 1934 yılında Mussolini faşizmine muhalefetten dolayı İtalya'dan ayrılmaya zorlanır ve Barselona'ya gider. 1936'da İspanya Savaşı sırasında İngiliz gemisiyle kurtarılır. Aynı yıl evini Hollanda Laren'e taşır. 1940 yılında, Hindistan 2. Dünya Savaşına girdiğinde, O ve oğlu Mario düşman yabancılar olarak gözaltına alınır. 2. Dünya Savaşı boyunca Montessori'nin Hindistan'dan ayrılmasına izin verilmez ve bu zamanı bebekleri araştırmak ve gözlemlemekle geçirir. 1946 yılında Hindistan'dan Hollanda'ya döner. 1947'de ise Londra'da Montessori Merkezi'ni kurar. 1950 yılında UNESCO konferansına katılır. 1940, 1950 ve 1951'de Nobel Ödüllerine aday gösterilir.

1952'de Noordwijk Zee de Dutch sahilindeki bir köyde arkadaşlarının sahip olduğu bir evin bahçesinde otururken hayatını noktalar. Oğlu ve şef asistanı Mario ile Afrika'ya gidip gitmemeyi görüşüyorlardır. 80 yaşında birisi olarak seyahat için oldukça güçsüz olduğunu, bir başkasının onun yerine gidebileceğini ve konferans verebileceğini söyler. Bir saat sonra beyin kanamasından ölür. Her zaman öldüğü yere gömülmek istediği için Hollanda'da Noordwijk Katolik Mezarlığına gömülür.

Bir eğitim emekçisi olarak, dünyanın birçok ülkesinde konferanslar, eğitimler vermiş, kitaplar yazmış, yeni okullar ve öğretmen eğitim merkezleri açmış, bir yandan da çocukları gözlemleyerek, kendi adını verdi  eğitimine devam etmiştir. Bir dünya vatandaşı olarak yaşamıştır. Dünya genelindeki çabalarının ürünü olarak, metodu dünyanın birçok ülkesinde uygulanmaktadır.

Neden Montessori Eğitimi ? 

Montessori eğitim programı temeli bireysel eğitime dayanan Maria Montessori tarafından geliştirilmiş olan bir eğitim modelidir. 

Emici zihin döneminde olan çocuk;  gelişiminin %80 lik kısmını (0-6 yaş) döneminde tamamlamaktadır. Montessori her çocuğun, kendine özgü bir gelişime sahip, bireysel bir kişilik olduğunu ve kendi kapasitesi doğrultusunda öğrenebileceğini savunur. Montessori bilgiyi ezberden kurtarıp, her yaşta çocuğun anlayabileceği bir düzeyde somutlaştırmış ve bunu bütünlük içinde aktaracak bir yöntem ve materyaller dizisi geliştirmiştir. Montessori eğitiminin temeli çocuğa bağımsız olmayı sağlayarak, öğrenme ve gelişimini destekleyen en uygun çevreyi hazırlamaktadır. Montessori eğitimi çocukların toplumsal ve duyusal gelişimlerini destekleyerek gelecek yaşamlarında başkalarına, çevrelerine, kendilerine saygı duyan, sorumluluk sahibi, toplumla uyum içinde yaşamlarını sürdüren bireyler olmalarına katkı sağlamaktadır.

Montessori Yaklaşımının Temel Özellikleri Nelerdir?

• Küçük yaştan itibaren, demokratik bir ortamın içerisinde büyür.
• Çocuğun özgürlüğü kendi sınırları içerisindedir.
• Ödül ve ceza yoktur.
• 3-6 yaşın bir arada bulunması, çocuklarda toplumsal bilinci ve kendine güveni geliştirir.
• Her materyalin hata kontrolü vardır ve kendi hatalarını kendileri tekrarlar yaparak düzeltirler.
• Bireysel öğrenme, çevre içerisinde gerçekleşir. Her bir çocuk farklı bir adımda büyür, bu onun gelişimini destekler.
• Soyut yerine somut öğrenme üzerinde durulur. Çocuklar kavramları birebir gerçek hayatta yaşayarak öğrenir.
• Montessori sınıflarında bütün materyaller çocukların erişebileceği yerlerde bulunur. Masa, sandalyeler çocukların kullanabileceği kadar küçük, duvardaki resimler çocukların göz seviyesinde olacak şekildedir. Montessori sınıflarındaki materyaller çocukların ulaşabilecekleri dolaplarda bulunduğu için çocuğun istediği materyali seçmesine olanak sağlanır.
• Çocuklar eğlenmenin zevkiyle ve araştırma isteğiyle çalışırlar. Çocuklar doğal liderlerdir ve yeni görev almaktan memnundurlar. Onların ilgileri işin sonunda çıkan üründen ziyade işin kendisidir.
• Montessori eğitimi çocuklara doğal bir sorumluluk hissi verir.
• Çevre, çocuklar için hazırlanmıştır. Odadaki her şeyin raflarda özel bir yeri vardır.
• Çocuklar öğretmen tarafından değil kendi gelişim ihtiyaçları tarafından motive edilirler.
• Çocuk deneyimlerini mutlaka kendisi yaparak kazanır.
• Çocuk materyallerin özellikleri sonucu duyularını hassaslaştırır ve öğrenir.
• Çocuğun çalışmasında ona seçme özgürlüğü sağlamak önemlidir.
• Gerçek hayatla ilişkiler kurulur. Çevre çocuğun yaşadığı kültürel çevreye uygun hazırlanır.
• Materyalin çekiciliğine özen gösterilir (temizlik, bütünlük, renk uyumu).

Montessori materyalleri nedir?
Basitten zora, somuttan soyuta aşamalı bir biçimde düzenlenmiş ve çocuğun hata kontrolü yapmasına olanak sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Çocuk tekrarlar yaparak, doğruyu kendi keşfetmektedir. Bağımsızlığını yakalayan çocuk, daha çabuk ve kolay öğrenir. Tüm gelişim ve duyu alanlarına göre hassas materyaller tasarlanmıştır.

Doktor Montessori, materyallerini kaç alanda toplamıştır?
1. Günlük YaşamMateryalleri:
Okul öncesi eğitimde genellikle öz bakım alıştırmaları adı altında kullanılan çalışma alanı Montessori eğitiminde pratik hayat uygulamaları alıştırmaları olarak adlandırılabilir. Bu alanda hedeflenen alıştırmalar çocuğun günlük yaşamında karşılaşabileceği tüm uğraşılardan oluşur. Böylece çocuk hiç kimseye ihtiyaç duymaz.

2. Duyu Materyalleri:
Duyu eğitimi, Montessori yaklaşımında önemli bir yere sahiptir. Duyu eğitimi ile çocuk, beş duyusunu aktif olarak kullanarak boyutları, ağırlıkları, geometrik cisimleri, sesleri, kokuları, tatları ve farklı yüzeyleri keşfetme olanağı sağlar. Bilgi, beceri ve kavramların kazanılması, bilinçsel gelişimi sunulan imkânlar doğrultusunda etkiler.
 

3. Dil Geliştirici Etkinlikler: 
Maria Montessori dil eğitimini ve matematiksel zihnin oluşmasını okul eğitiminin odak noktası olarak görür. Çocuğu; kabartma harfler, görsel okuma kartları, hareketli alfabe ile okumaya, metal çerçeveler ile kalem kontrolü sağlayarak yazmaya hazırlar. 

4. Matematik Etkinlikleri:
Montessori her kesin doğuştan matematiksel zekâya sahip olduğunu söyler. Matematik, insanları yaratıcı düşüncenin en yüksek noktası olan zihinsel tahminlere ulaştırmaktadır. Matematik etkinliğinde çocuğun somut materyaller eşliğinde sayıları tanıma, sayma, eşleme ve dört işlemi kavraması desteklenir.
5. Kozmik Eğitim (Evrensel öğrenme etkinlikleri)
Somuttan soyuta, yakından uzağa ilkesi doğrultusunda da çocuğa öncelikle ülkemizi, tarihimizi, geleneklerimizi, müziğimizi, danslarımızı, yemeklerimizi, bir sonraki adımda da diğer ülkeleri tanıtarak yaşadığı dünyanın ve çevrenin farkına varmasını sağlayarak dünya çocuğu yetiştirir.